W sprawach kadrowo-płacowych często można spotkać się z pojęciem takim, jak podstawa wynagrodzenia, a dokładniej podstawa wymiaru wynagrodzenia. Jest ono niezbędne np. przy ustalaniu wysokości zasiłków czy wypłaty w czasie choroby.
Co to jest podstawa wymiaru wynagrodzenia?
W jaki sposób ustalamy podstawę wynagrodzenia? W tym celu należy przyjrzeć się dwunastu miesiącom poprzedzającym miesiąc nabycia przez pracownika prawa do świadczeń. Podstawę ustalamy obliczając średnie miesięczne wynagrodzenie w ciągu wspomnianych dwunastu miesięcy.
Już na pierwszy rzut oka takie obliczanie podstawy wynagrodzenia może wzbudzić pewne wątpliwości. Obawy rodzi przede wszystkim to, czy ewentualne wcześniejsze choroby lub nieobecności wpływają na podstawę wynagrodzenia? Załóżmy, że przez jedenaście miesięcy ciężko pracowałeś, ale na jeden miesiąc choroba wykluczyła Cię z życia zawodowego i w miesiącu tym otrzymałeś niższą wypłatę. Czy oznacza to, że Twoja podstawa wynagrodzenia będzie zaniżona? Niekoniecznie.
Jeśli nieobecność była usprawiedliwiona, to miesiąc taki może być wyłączony z obliczania podstawy wymiaru wynagrodzenia lub też konieczne będzie uzupełnienie „brakującego” miesiąca wynagrodzeniem z przepracowanych miesięcy.
Pierwsze rozwiązanie, a więc wykluczenie miesiąca nieprzepracowanego, powinno być zastosowane wtedy, gdy z przyczyn usprawiedliwionych pracownik nie był stanie wykonywać swoich zawodowych obowiązków nawet przez połowę miesięcznego czasu pracy. Jeżeli natomiast zatrudniony przepracował więcej niż połowę miesiąca, uzupełniamy brakujący miesiąc, przyjmując pełne wynagrodzenia obliczone na podstawie pozostałych przepracowanych miesięcy.
Co oznacza usprawiedliwiona nieobecność?
Wyżej posłużyliśmy się pojęciem usprawiedliwionej nieobecności w miejscu pracy. Kiedy jednak możemy mówić o tym, że absencja nie była spowodowana winą zatrudnionego? Dotyczy to przede wszystkim takich sytuacji, jak:
- wykorzystanie bezpłatnego urlopu
- opieka nad członkiem rodziny
- choroba
Co ważne, taka usprawiedliwiona nieobecność może mieć miejsce również wtedy, gdy następuje w miesiącu poprzedzającym miesiąc powstania niezdolności do pracy. W takim wypadku należy zastosować regułę opisaną powyżej. Podstawa wynagrodzenia jest obliczana w taki sposób, jakby pracownik przepracował pełen miesiąc. Natomiast za wysokość wypłaty w tym miesiącu przyjmuje się kwotę obliczoną na postawie wynagrodzenia z miesięcy w pełni przepracowanych przez zatrudnionego.
A jak dokładnie obliczamy stawkę dla miesiąca nieprzepracowanego w pełni? Tu znów są dwie możliwości. Pierwsza dotyczy sytuacji, w której pracownik ma stałe wynagrodzenie. To prostszy scenariusz – po prostu przyjmujemy, że w brakującym miesiącu wynagrodzenie byłoby zgodne z umową. Jeśli natomiast obliczamy podstawę wymiaru wynagrodzenia przy płacy o zmiennej wysokości, najpierw wyliczamy średnią stawkę godzinową dla godzin przepracowanych przez zatrudnionego. Następnie średnią tą mnożymy przez ilość godzin, którą dana osoba przepracowałaby w miesiącu, w którym nastąpiła nieobecność.